به نقل از «تابناک»

رئیس بانک مرکزی ترکیه حرف گوش کن نبود و برکنار شد؟ / سکاندار جدید کیست؟

تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۷۰۹۱۸

به گزارش تابناک اقتصادی؛ خردادماه امسال، رجب طیب اردوغان طی حکمی ریاست بانک مرکزی را به خانم حفیظه غایه ارکان، فارغ‌التحصیل پرینستون و یکی از مدیران باسابقه گلدمن ساکس سپرد. این انتخاب برای بسیاری این پیام را به همراه داشت که دوران سیاست‌های نامتعارف اقتصادی، یعنی نرخ بهره پایین و دلارپاشی در ترکیه به پایان رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تخصص اصلی خانم ارکان بر خلاف روسای پیشین بانک مرکزی ترکیه که تحصیلات اقتصادی داشتند، در حوزه مالی بود.

این تغییر در سکانداری بانک مرکزی ترکیه در شرایطی بود که پیش از آن، شهاب قافچی‌اوغلو به مدت دو سال بر مسند ریاست بانک مرکزی این کشور تکیه داشت و فردی بود که کاملا با ایده اردوغان مبنی بر پایین ماندن نرخ بهره برای کنترل تورم هم‌دلی داشت و در نهایت نرخ بهره را از ۱۹ درصد تا ۸.۵ درصد کاهش داد. اما با روی کار آمدن نخستین زن بر کرسی ریاست بانک مرکزی ترکیه، اوضاع سیاستی این بانک تغییر کرد و نرخ بهره در این مدت اندک تا ۴۵ درصد افزایش یافت. رویکردی که با هدف مهار جریان نقدینگی و تورم اتخاذ شد تا بتواند مانع از تداوم روند صعودی تورم چند ده درصدی ترکیه شود. چراکه خانم ارکان معتقد بود نرخ بهره پایین به تورم کمتر منجر می‌شود. اما این مسیر چندان هم راحت نبود؛ زیرا به گفته کارشناسان اقتصادی، در دوران پیش از روی کار آمدن رئیس جدید بانک مرکزی ترکیه، ارزپاشی‌های سنگین اردوغان طی سال‌های گذشته، ارزش لیر را به صورت مصنوعی بالا نگه داشته بود و بعضا حتی پیش‌بینی می‌کردند نرخ تعادلی دلار در ترکیه در محدوده ۳۰ لیر است.

اما به هر حال با همه این اوصاف، در پایان روز گذشته، خبری رسانه‌ای شد مبنی بر اینکه حفیظه غایه ارکان، نخستین رئیس کل بانک مرکزی زن در ترکیه روز جمعه استعفا داد. وی در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد «به اینکه از ۸ ژوئن ۲۰۲۳ ریاست بانک مرکزی را در اختیار داشتم افتخار می‌کنم و افزایش ذخایر ترکیه، شاخص‌های اقتصادی و وضعیت تورم نشانه‌هایی از عملکرد موفق است». ارکان همچنین از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور و محمد شمشک، وزیر مالیه دولت جدید اردوغان به دلیل حمایت‌هایشان در این دوره تشکر کرده است و گفته دلیل اصلی استعفا رسیدگی به مسائل خانوادگی و به ویژه فرزندش بوده است.

این استعفای ناگهانی در شرایطی است که ضرب المثل قدیمی گل بود و به سبزه نیز آراسته شد، برای وضعیت کنونی اقتصاد ترکیه صدق می‌کند. چرا که بحران اقتصادی در این کشور ادامه دارد، قیمت دلار آمریکا به ۳۱ لیره نزدیک شده و در حالی که رئیس بانک مرکزی وعده داده بود که به زودی خزانه را از دلار و طلا پر می‌کند، به شکل ناگهانی مجبور به استعفا شد. البته اعلام این خبر را به تعطیلی آخر هفته ترکیه یعنی به روز شنبه و یکشنبه انداختند تا از اثرگذاری روانی خبر بر بازار ارز ممانعت شود. اما از حالا پیش بینی شده که صبح روز دوشنبه، دلار در ترکیه باز هم بالا برود.

آن‌ها حرف گوش کن نبودند؟

اما به دنبال استعفای ناگهانی رئیس بانک مرکزی، مهمت شیمشک، وزیر خزانه داری و دارایی ترکیه بیانیه‌ای صادر کرد. به نقل از تسنیم؛ وی اعلام کرد که استعفای ارکان تصمیم کاملاً شخصی او بوده است. وی تاکید کرد که برنامه اقتصادی که تحت رهبری رجب طیب اردوغان رئیس جمهور طراحی شده، بدون وقفه ادامه دارد. شیمشک با بیان اینکه اردوغان از تیم اقتصادی و برنامه اجرا شده حمایت کرده و اعتماد کامل کرد، تصریح کرد که تصمیم ارکان برای استعفا کاملاً شخصی بوده و آن‌ها به این تصمیم احترام می‌گذارند. البته مشخص نیست که چرا شیشمک که معمولاً به زبان ترکی توییت می‌نویسد، این بار درباره خانم ارکان، به زبان انگلیسی پیام داده و استعفای او را به عنوان یک انتخاب شخصی قلمداد کرده است. اما کارشناسان می‌گویند، اردوغان هیچ شناختی از ارکان نداشت و صرفاً با اتکا به توصیه اکید شیمشک، حکم انتصاب را امضا کرده بود و حواشی به وجود آمده، باعث شده که عملاً شیمشک در برابر رئیس جمهور، شرمسار شود. این در شرایطی است که دعوای اردوغان با روسای پیشین بانک مرکزی چنان اهمیتی داشته که یک مورخ و تحلیلگر سیاسی ترکیه، کتابی درباره این موضوع نوشته است. کتاب قطوری با این عنوان که «آن‌ها حرف گوش کن نبودند». این جمله برگرفته از یکی از سخنرانی‌های اردوغان است که درباره دلیل برکناری روسای بانک مرکزی، آشکارا گفته بود که رئیس باید مطیع او باشد.

جایگزین ارکان چه کسی است؟

امروز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، فاتح کاراهان را به عنوان رئیس جدید بانک مرکزی منصوب کرد.  این جمله از حکمی که به امضای اردوغان رسیده توجه رسانه‌ها را به سوی خود جلب کرد: «از آنجایی که رئیس پیشین برکنار شده، شما را منصوب می‌کنم». به بیان دیگر، خبر استعفا یک مصلحت مودبانه برای حفظ شان ارکان بوده است.

رئیس جدید جوان و متولد سال ۱۹۸۲ میلادی است. کاراهان پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی خود در گروه‌های ریاضیات و مهندسی صنایع در دانشگاه بوغازیچی، کار آکادمیک خود را با مدرک کارشناسی ارشد و دکترا در رشته اقتصاد در دانشگاه پنسیلوانیا ادامه داد. وی فعالیت خود را در بانک فدرال رزرو نیویورک در سال ۲۰۱۲ آغاز کرده و به مدت ۱۰ سال در سمت‌های مهمی مانند رئیس مطالعات بازار کار و محصول و مشاور سیاست پولی مشغول بوده است. وی همچنین دانش و تجربیات خود را به عنوان مدرس پاره وقت در دانشگاه کلمبیا و دانشگاه نیویورک با دانشجویان به اشتراک گذاشته و در سال ۲۰۲۲ به عنوان اقتصاددان ارشد در آمازون شروع به کار کرد.

 

منبع: تابناک

کلیدواژه: تیم ملی فوتبال ایران قیمت بنزین جشنواره فیلم فجر دهه فجر بانک مرکزی ترکیه رییس بانک مرکزی ترکیه اردوغان ترکیه برکناری رئیس کل بانک مرکزی تیم ملی فوتبال ایران قیمت بنزین جشنواره فیلم فجر دهه فجر ریاست بانک مرکزی بانک مرکزی ترکیه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور نرخ بهره

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۷۰۹۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مقامات سیاسی ترکیه و دردسر خودروهای لوکس

دولت اردوغان به منظور مبارزه با تورم، از مردم خواسته ریاضت اقتصادی در پیش بگیرند اما اغلب مقامات این کشور، خودروهای لوکس مرسدس بنز و آئودی سوار می‌شوند. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، خبر سفارش یک دستگاه خودرو برای بالاترین مقام دینی دولت اردوغان، مانند یک بمب خبری منفجر شده و توجه همه محافل سیاسی ترکیه را به سوی خود جلب کرده است.

ماجرا از این قرار است که علی ارباش مفتی اعظم و رئیس تشکیلاتی دینی دولت ترکیه که مدیریت تمام مسائل فقهی - دینی، مساجد و ائمه جماعات را بر عهده دارد، یک خودرو گرانقیمت سفارش داده که تنها چند دستگاه از آن وارد ترکیه شده و در نهاد ریاست جمهوری مورد استفاده قرار گرفته است. 

علی ارباش در مراسم دعای رونمایی از خودروی برقی ملی ترکیه حضور پیدا کرد، اما خبرنگاران نشان دادند که او هنوز هم خودروی اهدایی کارخانه خودرو برقی را سوار نشده و با یک آئودی به مراسم آمده است.

خبر بدتر آن بود که انتشار اسناد درخواست‌های دفتر ارباش نشان داد که او به زودی آئودی فعلی را به یکی از معاونین می‌سپارد و یک دستگاه خودروی آئودی گرانقیمت برای خودش سفارش داده که قیمت آن 15 میلیون لیره است.

یعنی قیمتی 10 برابر قیمت خودروی شاسی بلند برقی ترکیه و پولی معادل حقوق ماهیانه هشتصد نفر کارگر ترکیه! به عبارتی دیگر دولت اردوغان به منظور مبارزه با تورم، از مردم خواسته ریاضت اقتصادی در پیش بگیرند اما اغلب مقامات این کشور، خودروهای لوکس مرسدس بنز و آئودی سوار می‌شوند.

احمد خاقان سردبیر روزنامه حریت و از نویسندگان نزدیک به اردوغان که همواره برای توجیه خطاهای دولت، مطالب ویژه می‌نویسد، این بار در برابر حساسیت اجتماعی خبر خودروی آئودی ارباش، ناچار به بیان واقعیت شده و چنین نوشت: «تا دیروز می‌گفتند علی ارباش به عنوان مهمترین چهره دینی و فقهی ترکیه، زبان عربی بلد نیست و نیاز به مترجم دارد و حتی متن دعا را باید توی دستش نگه دارد تا بتواند آن را بخواند. حالا مساله خودرو هم اضافه شده است».

خاقان در ادامه نوشته است: اگر ارباش، پاسخ مناسبی به مخالفین ندهد، مردم حاضر نیستند ریاضت اقتصادی را تحمل کنند. او باید جوابگو باشد و اجازه ندهد که این مسائل آبروی حزب عدالت و توسعه را ببرد.

روزنامه قرار چاپ آنکارا نیز عکس و تیتر صفحه نخست خود را به این موضوع اختصاص داد و با انتشار یک گزارش مفصل، اعلام کرد که این اقدامات، نهادهای دینی و مساجد را از چشم مردم می‌اندازد.

قرار در تیتر خود نوشته است «برای خودروی ملی ترکیه دعا کرد اما آئودی سوار می‌شود!».

این در حالی است که دفتر ارباش 6 خودروی لوکس دیگر در اختیار دارد که هیچکدام از آنها حتی در حد متوسط هم نیست و همگی بسیار لوکس و گرانقیمت هستند. اگر بالاترین چهره دینی ترکیه تا این اندازه اهل اسراف و ریخت و پاش باشد، چگونه می‌توان از دیگر مقامات کشور، انتظار صرفه جویی داشت؟ اگر یک چهره دینی گرانقیمت ترین خودروی جهان را برای خود سفارش می‌دهد، ائمه جماعات تحت امر او، چگونه می‌توانند مردم را به ریاضت اقتصادی و پرهیز از اسراف دعوت کنند؟

سیاستمداران ترکیه و عشق خودرو
در ادبیات سیاسی ترکیه اصطلاح مشهوری به نام «مقام آراجی» یا وسیله نقلیه مقامات وجود دارد که منظور از آن، یک خودروی گرانقیمت، مجلل و سیاه است. این تیپ خودروها نه تنها توسط رئیس جمهور، وزرا و مقامات عالی، بلکه توسط تجار و ثروتمندان مشهور و نیز از سوی سران شبکه‌های مافیایی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند و دو ویژگی مشترک همه آنها، این است که حتماً گرانقیمت و مشکی باشند! 

گزارش روزنامه بیرگون چاپ آنکارا نشان داده که مجموعاً یکصد و شانزده هزار دستگاه خودرو در اختیار وزارتخانه‌ها و ارگان‌های دولتی ترکیه است که همگی در تملک دولت هستند، اما علاونه بر آنها، بیش از 30 هزار دستگاه خودرو نیز به صورت قرارداد اجاره سالانه در اختیار مقامات و ادارات است. 

مهمت شیمشک وزیر امور مالی و خزانه داری ترکیه و سکاندار اقتصاد این کشور، اعلام کرده که دست کم پانصد دستگاه از خودروهای بسیار لوکس و گرانقیمت مقامات، به زودی در مزایده به فروش خواهد رسید و درآمد عاید از آن، به خزانه واریز خواهد شد. اما با این وجود، برخی از سازمان‌های دولتی، هنوز هم در حال تلاش برای خرید خودروهای گرانقیمت و صفر کیلومتر خارجی هستند!

از میان خودروهای گرانقیمتی که توسط مقامات سیاسی و ثروتمندان ترکیه مورد استفاده قرار می‌گیرند، برندهایی همچون مرسدس بنز، بی.ام.دبلیو، کرایسلر، آئودی و جاگوار، بیش از دیگر مدل‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند، اما به طور معمول، اغلب مقامات برتر، ترجیح می‌دهند آئودی زیرپایشان باشد. 

برخی از سیاستمداران ترکیه نیز عاشق خودروهای قدیمی هستند و به عنوان نمونه، دولت باغچلی رفیق اردوغان و رهبر حزب حرکت ملی گرا، کلکسیونی از دوازده دستگاه خودروی قدیمی در اختیار دارد که با وجود سن بالا، گهگاه شخصاً پشت فرمان می‌نشیند و با آنها چرخی می‌زند.

اما هر جور بخواهی حساب کنی، در ترکیه، مقام دولتی، سیاستمدار، قاضی، چهره امنیتی، استاندار، فرماندار، شهردار، تاجر و فرد مهمی پیدا نمی‌کنی که حاضر شود در مورد خودرو کوتاه بیاید. حتماً باید مجلل و برند خارجی و قطعاً باید مشکی باشد! اما حالا و در اثنای بحران اقتصادی بی‌مانندی که زندگی را بر مردم ترکیه سخت کرده است، خرید این خودروها، حساسیت مردم را برانگیخته است. 

مفتی اعظم ترکیه چه نیازی به آئودی دارد؟
همچنان که ذکر شد، علی ارباش هم اکنون یک دستگاه آئودی 6 در اختیار دارد، اما قرار است به زودی یک دستگاه آئودی 8 در اختیار او قرار بگیرد. این خودرو که 335 اسب بخار قدرت دارد، آپشن‌های فراوانی دارد و علاوه بر هزینه گزاف برای خرید خودرو، هزینه قابل توجهی نیز برای ضدگلوله کردن آن پرداخت خواهد شد.

اما مشخص نیست در شرایطی که ارباش در آنکارا و استانبول، تردد و تحرکات ناچیزی دارد، چرا باید چنین خودرویی سفارش دهد. خود او قبلاً در پاسخ به سوالی درباره خودروی مقامات ترکیه گفته است: «وقتی پای اعتبار دولت ما در میان باشد، باید تلاش کنیم از بهترین وسایل استفاده کنیم تا ما را در موضع ضعف نبینند».

این همان توجیهی است که قبلاً از سوی اردوغان هم بیان شده است.

زمانی که به دستور اردوغان، کاخ ریاست جمهوری بش تپه آنکارا با یک هزار و دویست اتاق و چندین تالار و سالن و یک کتابخانه بزرگ ساخته شد، اردوغان در پاسخ به انتقادات گسترده مخالفین، اعلام کرد که این هزینه‌ها صرفاً برای افزایش اعتبار دولت است و وقتی مسائل اعتبار مطرح می‌شود، صرفه جویی جایز نیست!

در شرایطی که حزب عدالت و توسعه در سال 2002 میلادی با شعار مبارزه با فساد، تلاش برای عدالت و مبارزه با فقر به میدان آمده، حالا این حزب در خرید خودرو و هواپیما و ساخت بناها و ساختمان‌های دولتی، تجمل را به درجات و سطوحی رسانده که مورد انتقاد بسیاری از مردم و نخبگان ترکیه قرار گرفته است.

انتهای پیام /